Hai từ crazy và insane có chung một nét nghĩa là điên, điên dại, điên rồ, mất trí, chúng đồng nghĩa trong một số tình huống, và khác nhau trong những tình huống khác. Trong những năm gần đây, cách dùng và ý nghĩa của hai từ này đã thay đổi nhiều, nhất là khi kiến thức về các vấn đề sức khỏe thần kinh (mental health) của con người tăng lên.
Chúng ta hãy bắt đầu với crazy
Crazy được dùng chủ yếu như một tính từ, và mang nhiều nghĩa khác nhau, đa phần chúng là informal (văn bình dân).
Nghĩa đầu tiên của crazy là ngốc nghếch (foolish), lạ lùng (strange), hoặc mạnh liệt (intense).
The crazy kittens knocked over their water bowl because they were so excited.
Bọn mèo điên rồ cứ đập chân lên cái tô nước vì chúng thích làm vậy.
Ta thấy những con mèo con có vẻ như hơi điên khi cứ đập vào cái tô khiến nước tràn ra ngoài.
Nghĩa thứ hai của crazy là sự hăng hái nhiệt tình, hoặc si mê cái gì đó đến phát điên. Chúng ta thường dùng kèm với giới từ about.
The couple is crazy about each other; they are always holding hands.
Cặp đôi ấy si mê nhau; họ luôn nắm tay nhau.
Crazy cũng mang nghĩa bệnh lý, chỉ tình trạng thần kinh bất ổn. Dịch sát nghĩa thì tức là bị điên với đúng sắc thái của từ này. Trong tiếng Việt nếu ta nói ai đó bị điên là một các nói khiếm nhã, nặng nề. Vậy nên nghĩa này đang dần dần ít được sử dụng vì ngày nay người ta đã hiểu biết nhiều hơn và nhạy cảm hơn về các vấn đề sức khỏe thần kinh.
Gần đây có một chương trình truyền hình của Mỹ tên là Crazy Ex-Girlfriend (Cô bạn gái cũ điên loạn)
Ca khúc chủ đề của chương trình nói về nhân vật chính, nàng Rebbecca Bunch, một cô bạn gái cũ bị điên theo nghĩa đen, tức là thần kinh không được bình thường.
Người ta phê phán cách dùng từ crazy trong tiêu đề chương trình. Nhưng nhà sản xuất và cũng là một ngôi sao điện ảnh, Rachel Bloom, cũng đã giúp công chúng nhận thức rõ ràng hơn về các vấn đề sức khỏe thần kinh thông qua chương trình này.
Cùng chuyên mục:
Sự khác nhau giữa Intelligence và Wisdom
Khác biệt giữa lỗi ngữ nghĩa và lỗi từ vựng
Best và most khác nhau thế nào
All Right và Alright khác nhau thế nào?
Ta hãy nói tới insane
Insane có nghĩa mạnh hơn, tiêu cực hơn, và cụ thể hơn crazy. Khi là tính từ thì insance từng được dùng để mô tả một người bị điên, bị thần kinh nặng. Nhưng nó đã không còn được sử dụng trong lĩnh vực y khoa nữa.
Một số người, nhất là người trẻ, dùng nó từ một từ nặng nề đề nói ai đó ngu ngốc, thiểu năng.
Một cách dùng khác mới xuất hiện gần đây của từ này là khi bạn thấy bị sốc, hoặc có một cảm xúc gì đó mãnh liệt, dâng trào, về nghĩa này thì nó giống với crazy.
Ta hãy so sánh hai câu sau:
I had an insane day at work.
Trong câu này, insane nghĩa là rất bận rộn, làm việc với cường độ cao.
The pasta sauce smells insane.
Câu này tức là món gỏi có vị rất nồng nàn, rất ngon miệng.
Phân biệt crazy và insane
Crazy và insane, khi là tính từ, được dùng trong văn nói hàng ngày với nghĩa ngốc nghếch, cuồng nhiệt, hoặc không thể tin được. Nếu được dùng theo nghĩa này thì chúng đồng nghĩa.
Insane mạnh hơn và nghe tiêu cực hơn crazy. Crazy thông dụng hơn trong văn nói để bày tỏ cảm xúc và tình cảm. Nhưng cả hai từ này trong quá khứ đều từng được dùng với nghĩa đen để chỉ một ai đó bị thần kinh, bị điên.
Tuy chúng vẫn được dùng phổ biến ngày nay, nhưng nếu bạn dùng sai thì có thể sẽ rất kém duyên đó. Hy vọng các bạn sẽ sử dụng chuẩn xác hai từ này.
